Search in Google

Monday, November 25, 2019

भविष्यातले तंत्रज्ञान - भाग ४ (IoT vs IIoT )

 आयओटी म्हणजेच इंटरनेट ऑफ थिंग्ज हा बर्‍याचदा “स्मार्ट” ऑब्जेक्ट अर्थात सध्याच्या इलेकट्रीक गॅजेट्सला धरून संदर्भित केला जातो. उदा. कार, घरगुती उपकरणे ते शूज आणि लाईट स्विचपासून इंटरनेटशी कनेक्ट होणारी प्रत्येक  गोष्ट. डेटा पास करणे आणि प्राप्त करणे आणि भौतिक जगाला डिजिटल जगाशी जोडणारी प्रत्येक गोष्ट स्मार्ट ऑब्जेक्ट मानली जाते. परंतु आपणास माहित आहे की आयओटी व्याख्या स्पष्ट करण्यासाठी दोन संकल्पना वापरल्या आहेत?
वर नमूद केलेल्या आयओटी व्यतिरिक्त आयओओटी नावाची आणखी एक समान संकल्पना आहे, याचा अर्थ इंडस्ट्रियल इंटरनेट ऑफ थिंग्ज आहे. दोन्ही संकल्पनांमध्ये त्यांची उपलब्धता, अचूकता आणि कनेक्ट केलेली डिव्हाइसची मुख्य वैशिष्ट्ये आहेत. त्या दोनमधील फरक म्हणजे त्यांच्या आजच्या सामान्य तंत्रज्ञानात करून घेतलेला उपयोग! आयओटीचा वापर सर्वसाधारणपणे ग्राहकांच्या वापरासाठी केला जातो तर आयआयओटीचा उपयोग मॅन्युफॅक्चरिंग, सप्लाय चेन मॉनिटर आणि मॅनेजमेंट सिस्टमसारख्या औद्योगिक उद्देशाने केला जातो. खाली हे उदाहरण आपल्याला दोन्ही संकल्पनांबद्दल स्पष्ट चित्र देईल.


आयआयओटी विद्यमान उत्पादन आणि पुरवठा साखळी मॉनिटरचा विस्तार करण्यासाठी केला जातो, जसे कि विस्तृत, अधिक तपशीलवार दृश्यमानता आणि यात स्वयंचलित नियंत्रणे आणि कुशल विश्लेषक सक्षम करण्यासाठी अधिक अत्याधुनिक उपकरणे वापरली जातात.

दुसरीकडे, आयओटी ग्राहकांच्या सोयीसाठी स्मार्ट उपकरणे वापरण्याच्या संकल्पनेसह विकसित केली गेली असतात जेथे आपले काही फायदे मिळविण्यासाठी ग्राहक डिव्हाइसशी संवाद साधतात. उदाहरणार्थ, कनेक्ट केलेले घरगुती साधने आपले संसाधन वापर व्यवस्थापित करून आपले मासिक बिले कमी करतील, जसे की आपण घर सोडताना स्वयंचलितपणे वीज बंद होते किंवा वर्तमान हवामानाच्या आधारावर खोलीचे तापमान आपोआप ऍडजस्ट होते .


आयआयओटी अनेक महत्वपूर्ण मशीन हाताळण्यासाठी वास्तवात आणली गेलेली संकल्पना  असल्याने, आयआयओटीच्या यंत्रात अधिक संवेदनशील आणि अचूक सेन्सर वापरली जातात, ज्यात अत्याधुनिक, प्रगत नियंत्रण करणाऱ्या आणि परिस्थिती हाताळत विश्लेषण करणाऱ्या साखळीमय जागरूक तंत्रज्ञानाचा समावेश असतो. तथापि, त्याउलट, आयओटी जरासे कमी रिस्की असते. आयओटी डिव्हाइस आयआयओटीपेक्षा कमी खर्चासह स्थापित करता येते.  त्याची उत्पादन क्षमता आणि तंत्रज्ञानाची क्षमता वाढेल हे निश्चित नसते.

आयआयओटीत एरोस्पेस, डिफेन्स, हेल्थकेअर आणि उर्जा यासारख्या उच्च-उद्योगातील महत्वपूर्ण मशीन आणि सेन्सरला जोडले जाते. या अशा अनेक प्रणाली (प्रोग्रॅम्स) आहेत, ज्यात वारंवार अपयशाचा परिणाम जीवघेणा किंवा इतर आपत्कालीन परिस्थितीवर  होत राहतो. तर, आयओटी अयशस्वी झाल्यास कमी जोखीम असते, अर्थात  परिणाम होणारी पातळी इतकी महत्वपूर्ण नसते.  त्यामुळे कोणताही गोंधळ उडत नाही.

जगभरात अनेक क्षेत्रात आयओटी तंत्रज्ञानाची अंमलबजावणी होत आहे. आयओटी आणि इंडस्ट्रियल आयओटी (आयआयओटी) मधील फरक समजून घेत असताना आपल्याला उदयोन्मुख औद्योगिक इंटरनेट व्यवसायाला नवीन वाढीची संधी कशी देईल आणि आपली कार्यक्षमता आणखी चांगल्या प्रकारे सुधारेल यावर आपल्याला अधिक चांगली काळजी घेणे गरजेचे आहे.